|
Od Afrike do Bosne, pa nazad u Afriku i na Bliski istok, često tajnovitim putevima, puške i meci idu za ratove u svetu. U središtu te više milijardi dolara vredne trgovine ljudi su bez lica, koje su pedesetih i šezdesetih godina prošlog veka SAD i tadašnji SSSR koristili da naoružaju svoje saveznike. „Danas ručno oružje nije jeftino kao što je bilo krajem devedesetih, delom i zbog toga što je poplava iz arsenala nekadašnjeg istočnog bloka presušila”, kaže jedan evropski trgovac oružjem. „Ipak, još ima puno oružja naokolo, posebno ´kalašnjikova´, a sve zemlje bivšeg istočnog bloka imaju višak novih i, naravno, puno korišćenih”, dodaje on za Rojters. Krah SSSR-a 1991. godine nije „oslobodio” samo gomilu jeftinog oružja nego i ogromne avione potrebne da se ono preveze do ratnih zona u Africi, Latinskoj Americi i na Bliskom istoku.
I tako, od džungli Konga do opasnih ulica Bagdada i prostora kojim vladaju trgovci drogom u Rio de Žaneiru, nelegalno nabavljeno oružje širi teror, doprinosi siromaštvu i koči ekonomski razvoj.
Zato su, pred sastanak UN od 26. juna do 7. jula posvećen tom „sektoru” svetske trgovine, sve glasniji pozivi za donošenje oštrijih propisa o trgovini koja je kako-tako regulisana samo u manje od 40 zemalja.
Trgovinu oružjem uglavnom vode pojedinci sa lap-topovima, mobilnim telefonima, avio-kartama i „paravan” kompanijama, koji putuju svetom, navodi ekspert za trgovinu ručnim oružjem Brajan Vud (Brian Wood).
Međunarodna mreža za akciju za ručno oružje (IANSA), grupa agencija koja uključuje Amnesti internešenel (Amnesty International) i Oksfam (Oxfam), vrednost svetske trgovine puškama procenjuje na oko četiri milijarde dolara godišnje, od čega je četvrtina po svoj prilici nelegalna.
Cene pušaka variraju - novi „kalašnjikov” sa tri magazina može se nabaviti za 350-400 dolara, ali i za desetinu te sume u područjima zahvaćenim ratnim operacijama u Africi.
A kada pušaka ima, one se i upotrebljavaju. Tada su tu i žrtve, ali to nisu, kao što se obično misli, žene i deca, već uglavnom mlađi muškarci koji su i postradali i napadači, pokazuju podaci IANSA, agencije koja se zalaže za uspostavljanje globalnih standarda za regulisanje međunarodnog transfera oružja.
U svetu ima 640 miliona pušaka i još osam miliona novih svake godine proizvede 1.200 kompanija iz 92 zemlje. Proizvede se i 10-14 milijardi metaka, dovoljno da se ubiju svi ljudi na planeti.
Vud je opisao i jedan od puteva oružja - sa izbijanjem građanskog rata u Bosni, tu se slilo oružje iz Libana, gde su borbe oslabile. Nakon rata, oko 200.000 pušaka prebačeno je, u ime američkog ministarstva odbrane, u Irak, za novu armiju, pri čemu je barem jedna isporuka završila, najverovatnije, u rukama pobunjenika.
Najveći izvoznik pušaka u svetu su, prema IANSA, SAD, a slede Italija, Brazil, Nemačka, Belgija, Rusija, Kina, Britanija, Austrija i Japan. Ali, tu je i ogromna siva zona sa brojnim posrednicima i podugovaračima, koje je teško kontrolisati.
Tu je i Kina, koja insistira da joj ne treba kontrola jer joj je cela proizvodnja namenjena domaćem tržištu. Međutim, ta zemlja ima licencnu produkciju u nekim državama, poput Zimbabvea, i puške iz tih fabrika prodaju se širom Afrike.
IANSA u poslednjem izveštaju navodi da u svetu dnevno od puške strada 1.000 ljudi, pri čemu je 560 usmrćenja povezano sa kriminalom, 250 sa ratom, 140 su samoubistva, a 50 nesrećni slučajevi ili nerazjašnjena ubistva. Na svakog ubijenog, troje ljudi biva ranjeno puščanim zrnom. (Beta)
_________________
I knew it. I knew it was coming. But this is not the future my mother warned me about. And in this future, I don't know if we can win this war.
|
Prijava
FAQ
Pretraživač
